Preliminary results – Development and use of trap fishing gear adapted to conditions in the Polish coastal zone of the Baltic Sea

Dostępne są już wstępne wyniki projektu badawczego "Opracowanie i zastosowanie pułapkowych narzędzi połowowych dostosowanych do warunków polskiej strefy przybrzeżnej Morza Bałtyckiego". Głównym celem badań było zmniejszenie wpływu rybołówstwa na środowisko morskie, w tym uniknięcie i ograniczenie, w miarę możliwości, niechcianych połowów. W ramach projektu przeprowadzono pierwsze w swoim rodzaju badania dotyczące wykorzystania alternatywnych narzędzi połowowych: Baltic Fish Pots.

Badania przeprowadziło konsorcjum składające się z organizacji producenckiej - Darłowskiej Grupy Producentów i Armatorów Ryb oraz partnera naukowego - Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Badania dotyczyły zarówno składu gatunkowego i długościowego ryb występujących w połowach, jak i skuteczności zabezpieczenia połowów przed ingerencją fok. Badanie zostało przeprowadzone przez zespół naukowy wraz z rybakami małoskalowymi w polskiej strefie przybrzeżnej Bałtyku. Połowy badawcze prowadzone były przez 21 kutrów z portu rybackiego w Darłowie. Rybacy realizowali rejsy badawcze w okresie od lipca do końca listopada 2023 roku. Połowy w ramach projektu prowadzone były na podstawie zezwolenia na połowy badawcze wydanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W ramach realizacji operacji wykonano 30 rejsów każdym ze statków rybackich. Rejs badawczy polegał na połowach przy użyciu pasywnych sieci skrzelowych lub haków oraz testowanych Baltic Fish Pots. Podczas połowu rybak umieszczał przynętę w klatce i wystawiał ją na co najmniej 16 h. Dodatkowo wystawiano jeden zestaw komercyjnych sieci skrzelowych lub do 1000 haczyków. Podczas połowu rybak rejestrował dane połowowe i należycie wypełniał kartę połowową Baltic Fish Pots survey (w tym oznaczenie rybaka, liczbę i lokalizację wystawionych więcierzy, charakterystykę narzędzia porównawczego - rodzaj narzędzia, długość zestawu, prześwit oczek, czas połowu, głębokość łowiska, rodzaj dna, warunki meteorologiczne - stan morza, siłę i kierunek wiatru, temperaturę wody, liczbę ryb, gatunki złowionych ryb i ich masę w obrębie gatunku). Dodatkowo prowadzono obserwacje i dokumentację podwodną wystawionych więcierzy. Za każdym razem, gdy odbywał się rejs, rybak przekazywał w porcie wypełnioną kartę połowową badania Baltic Fish Pots oraz ryby złowione przy użyciu narzędzi połowowych (sieci skrzelowych lub haczyków i Baltic Fish Pots). Wszystkie ryby złowione za pomocą więcierzy i dodatkowo dorsze złowione za pomocą sieci skrzelowych lub haków zostały zmierzone (LT) i zważone (W).

Przeprowadzone badania pozwoliły na wyciągnięcie następujących wniosków:

Trzy gatunki ryb dominowały w połowach w sadzach: dorsz (Gadus morhua), flądra europejska (Platichthys flesus) i diabelską kurę (Myoxocephalus scorpius).
Ryby w więcierzach były żywe i w dobrej kondycji.
Pojedyncze połowy innych gatunków ryb, tj. makreli (Scomber scombrus), parr (Alosa fallax) i okoń (Perca fluviatilis).
Sporadycznie obserwowano jednoczesną obecność dwóch gatunków ryb w więcierzach; dorsza i storni; dorsza i diabelskiej kury.
Okresowo odnotowuje się znaczącą obecność meduz (Aurelia aurita) zaobserwowano w zbiornikach na ryby, w którym to czasie nie wykryto żadnych ryb.
Foki szare (Halichoerus grypus) były obecne i wykazywały duże zainteresowanie prowadzonymi połowami badawczymi. Podczas połowów zaobserwowano uszkodzenia sieci skrzelowych i uwięzione ryby. Podczas połowów nie zaobserwowano uszkodzeń więcierzy przez foki szare, ale stwierdzono dwa przypadki zaplątania się fok w sieci skrzelowe. Można stwierdzić, że więcierze rybackie spełniają pierwotne założenia i są odporne na foki oraz im przyjazne.
W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano konieczność prowadzenia dalszych badań, w innych obszarach polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku i w dłuższym okresie czasu, z uwzględnieniem planowanych modyfikacji projektu sadzów Baltic Fish Pots.