Van universiteit tot vissen in Puruvesi: hoe Karoliina verliefd werd op vissen in een bevroren meer in Finland

 Barbara della Rovere

Karoliina Lehtimaeki, een 27-jarige vrouw, had zich nooit kunnen voorstellen dat ze als beroep vissen zou kiezen. Het lot had echter andere plannen voor haar. Het begon allemaal tijdens het wintervisseizoen 2021 met de zegen toen haar vriend van de universiteit, die werkte voor het Coöperatie Snowchangevroeg haar te helpen met het schoonmaken van de vendace, een lokale commerciële vissoort. Hoewel ze geen idee had van deze taak, stemde Karoliina ermee in om te helpen.

Terwijl ze de kunst van het met de hand schoonmaken van de kleine marene leerden, vertelde Karoliina's vriendin Noora haar meer over het vissen met de zegen in Finland, vooral in het Puruvesi-meer. Karoliina was gefascineerd en sloot zich deze winter een paar keer aan bij de schoonmaakploeg om meer over het proces te leren.

Vandaag is Karoliina al bezig aan haar tweede winter als lid van de zegenbemanning. Onder leiding van Lauri Haemaelaeinen, de leider van de bemanning, is ze goed op weg om het vissersvak onder de knie te krijgen. Henri Leskinen, die alleen in de winter vist, maakt ook deel uit van het team. Samen vissen ze op het Puruvesimeer in Oost-Finland, dat bekend staat om zijn heldere water en eeuwenoude traditie van winterzegenvisserij.

Hun winterzegenseizoen duurt van begin januari tot begin april, afhankelijk van de ijsomstandigheden. Tijdens het open water seizoen, dat meestal van maart tot november duurt, schakelen ze over op het vissen met vallen en kieuwnetten. Ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag sprak LIFE met Karoliina om meer te weten te komen over deze traditie en haar kijk op de visserij en haar rol in Puruvesi.

Wat vind je het leukste aan vissen op een bevroren meer?

Ik moet zeggen dat het uitzicht behoorlijk indrukwekkend is en dat je niet moe wordt bij -20 graden. Maar het is echt verbazingwekkend hoe je elke dag iets nieuws leert over het meer, de natuur en het vissen zelf.

Welke vissoorten worden meestal gevangen in het gebied waar je vist?

De belangrijkste vissoort die we met de zegen vangen is de kleine marene of Europese cisco. Het is een zalmachtige, maar veel kleiner - net als een ansjovis en andere kleine pelagische vissen.

 

Wat voor uitrusting heb je nodig om te ijsvissen?

Nou, er is van alles. We gebruiken sneeuwscooters en sleeën om het materiaal over het ijs te verplaatsen. Een ijsboor om gaten in het ijs te boren, een kettingzaag om het ijs te zagen en een ijspriem om de grote ijsblokken onder het ijs te krijgen. Dan hebben we het sein zelf nodig, dat 18 meter hoog en 280 meter lang is. De rest van de spullen is bijna volledig voor het verplaatsen van de zegen: een geleide torpedo die onder het ijs doorvaart en de touwen tussen twee ijsgaten op 600 meter van elkaar leidt, een "drijvende torpedoslee" om de zegen onder het ijs uit te spreiden en touwtrekmachines om de zegen te helpen trekken. Er is nog veel meer, maar dit zijn de belangrijkste.

Hoe zorg je voor je veiligheid als je op een bevroren meer vist?

Eerst zorgen we ervoor dat we het ijs pas op gaan als het dik genoeg is. Het moet minstens 15 cm dik zijn ("staalijs", sterk en helder ijs) voordat je er met sneeuwscooters en andere uitrusting op mag. We moeten elke dag oppassen dat we niet verstrikt raken in de touwen en ons over het ijs bewegen, zodat er geen scheuren of waterbedden onder de sneeuw ontstaan.

Heb je de afgelopen jaren veranderingen opgemerkt in de dikte of kwaliteit van het ijs als gevolg van de klimaatverandering? Zo ja, hebben deze veranderingen invloed gehad op uw ijsvisactiviteiten?

Ik heb van oudere vissers gehoord dat het meer vroeger veel vroeger bevroor en later smolt, zodat het zegenseizoen van begin november tot eind maart duurde. Dit betekent dat het seizoen tegenwoordig minstens drie maanden korter is en dat de ijsomstandigheden kwetsbaarder zijn omdat het weer zo snel verandert. Het kan bijvoorbeeld de ene week boven nul graden zijn en de volgende week -25 graden. Dit betekent dat de ijsomstandigheden steeds moeilijker worden. Vorige winter lag er bijna 30 cm smeltwater op het ijs en kwam al het materiaal vast te zitten. Deze winter is het meer eerst een beetje dichtgevroren, toen weer gesmolten en toen weer snel dichtgevroren, waardoor er zich slush onder het ijs heeft gevormd, waardoor de torpedo van de gids onder het ijs vastzit en niet kan bewegen. En sommige van de traditionele visplekken kunnen dit jaar niet worden gebruikt.

Denk je dat klimaatverandering een grote invloed zal blijven hebben op de ijsvisserij in Finland?

Ik kan me niet voorstellen dat het beter wordt als de weersveranderingen nog extremer worden, zoals voorspeld. Waarschijnlijk zal het seizoen steeds korter worden en zullen er nieuwe problemen ontstaan. En als de meren ongelijkmatig dichtvriezen, wordt het gevaarlijker om over het ijs te bewegen. En natuurlijk zullen alle effecten van klimaatverandering uiteindelijk ook gevolgen hebben voor de visbestanden.

Hoe belangrijk is ijsvissen voor de Finse cultuur en manier van leven, en hoe zou dit beïnvloed kunnen worden door klimaatverandering?

Winterzeilen maakt deel uit van het Finse culturele erfgoed, maar het vindt alleen plaats in bepaalde delen van Finland, bijvoorbeeld in het Puruvesimeer. De traditie wordt al honderden jaren in stand gehouden en in veel families van generatie op generatie doorgegeven. Het zou een groot verlies zijn voor de cultuur en het ecosysteem van het meer als deze traditie zou uitsterven.

Karoliina's reis van beginner tot ervaren professional is een bewijs van de kracht van nieuwsgierigheid en de bereidheid om te leren. Wie weet waar haar nieuwe passie voor vissen haar zal brengen?

Wil je Karoliina in actie zien? Klik op hier en bekijk "The Winter Seiners of Puruvesi". Deze film toont een dag op het ijs met twee teams van Finse vissers, die deze unieke vorm van vissen met netten onder het ijs beoefenen, inclusief zelden vertoonde beelden uit de jaren 1930 en 1960.