Covid-19 en kleinschalige visserij

De markten storten in en de vissers zitten zonder sociale bescherming

Brussel, 3 april 2020

Afgelopen woensdag 1 april heeft Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij, contact opgenomen met LIFE om te vragen hoe het de kleinschalige visserijsector vergaat in de crisis die door de Covid 19-pandemie is veroorzaakt. LIFE benadrukte dat een groot deel van de kleinschalige vloot probeert actief te blijven, in hun levensonderhoud te voorzien en plaatselijk gevangen verse vis te leveren, maar daarbij enorme moeilijkheden ondervindt. Nu veel markten gesloten zijn, zijn de groothandelsprijzen voor verse vis sterk gedaald en is er beperkte toegang tot opslag en alternatieve afzetmogelijkheden. De vissers ondervinden ook moeilijkheden om te voldoen aan de nieuwe hygiënevoorschriften en de maatregelen om sociale uitsluiting tegen te gaan. Als gevolg van deze moeilijkheden is een groot deel van de vloot gedwongen aan de ketting te leggen.

Het Commissielid informeerde LIFE over de nieuwe noodmaatregelen die worden ingevoerd door middel van wijzigingen in de EFMZV-verordening ( https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM:2020:142:FIN). Deze zijn bedoeld om het voor de lidstaten gemakkelijker te maken toegang te krijgen tot het EFMZV voor de tijdelijke stillegging van activiteiten en voor opslagsteun. Nadere gegevens over deze en andere nieuwe maatregelen zijn te vinden op de link https://ec.europa.eu/fisheries/coronavirus-response-fisheries-and-aquaculture_en.

In haar mededeling wijst de Commissie erop dat de kleinschalige kustvisserij en de visproducenten bijzonder hard door de crisis zijn getroffen.

LIFE legde uit dat voor degenen die actief wilden blijven, dit geen hulp was; dat in feite opslagsteun hoogstwaarschijnlijk een drukkend effect op de visprijzen zou hebben zodra de crisis afneemt. Wat actieve vissers het meest nodig hebben, is inkomenssteun, en steun om hun vis rechtstreeks aan de consument te verkopen. De commissaris antwoordde dat dergelijke steun alleen op het niveau van de lidstaten kan worden verleend. De Commissie kan alleen helpen door de beschikbare middelen te gebruiken om de lidstaten in staat te stellen flexibeler op de crisis te reageren.

Hij benadrukte de belangrijke rol die de kleinschalige vloot met geringe impact speelt voor de plaatselijke economieën en voor de instandhouding van zowel de sociale als de milieuaspecten van de visserij. Hij was vriendelijk en bezorgd. Hij heeft gevraagd op de hoogte te worden gehouden.

 

Jerry Percy, hoofdadviseur van LIFE en directeur van de New Under Ten Fishermen's Association (NUTFA), heeft ons zijn persoonlijke visie op de situatie in het Verenigd Koninkrijk meegedeeld:

Impact van de wereldwijde Covid-19-pandemie op de Britse visserij

 

Zoals bijna elk ander onderdeel van de Britse industrie is de visserijsector, dwars door de toeleveringsketen van net tot bord, een puinhoop van epische proporties en zullen de gevolgen van de pandemie in de nabije toekomst enorme economische repercussies blijven hebben. Voor vele boten van de Britse vloot is een stijging van de vraag naar rechtstreekse verkoop van verse vis echter niet alleen een reddingslijn, maar hopelijk ook het begin van een renaissance van de belangstelling voor de aankoop van verse vis door gezinnen die zelden of nooit de moed hebben gehad om vis te kopen die niet reeds met broodkruimels is bedekt.

————————————————–

De impact van het coronavirus heeft bijna van de ene dag op de andere de bedrijven die afhankelijk zijn van hoogwaardige producten zoals onder water gevangen sint-jakobsschelpen, kreeft en krab gedecimeerd, terwijl de prijzen voor de belangrijkste vinvissoorten zijn ingestort.

De overgrote meerderheid van de bemanningen in de kleinschalige vloot van minder dan tien meter wordt betaald op basis van een deelloon en lijkt economisch even kwetsbaar te zijn als de bemanningen in de gig economy wat betreft de voorwaarden voor financiële steun, of het gebrek daaraan, die de regering op het moment van schrijven heeft aangekondigd. Verhoudingsgewijs zijn er meer bemanningen in de sector van meer dan tien meter die een loon ontvangen en daarom toegang hebben tot financiële steun, maar het gebrek aan directe financiële steun voor zelfstandigen is desalniettemin reden tot bezorgdheid, ongeacht de grootte van het vaartuig in kwestie.

Nu de prijzen van de aanvoer door de vaartuigen op de markt met de dag dalen, waarbij een grote aanvoer van pollak op de markt van Newlyn bijvoorbeeld tot 0,41 pond per kilo daalde, terwijl het gemiddelde in de voorgaande weken rond 4 pond lag, en de schipper van één vaartuig een aanzienlijke hoeveelheid van deze soort aanvoerde omdat hij quota tegen 0,50 pond per kilo had geleasd om de vis te vangen, legden vele vaartuigen hun vangst stil in plaats van geld te verliezen. Handelaren en verwerkers, die zich bewust zijn van het verlies van veel exportmarkten en van de verminderde vraag in eigen land, vooral in de foodservice-sector, zijn huiverig om veel geld te betalen voor vis waar zij vervolgens mee opgescheept kunnen zitten. Het probleem werd nog verergerd doordat sommige verwerkers een deel van hun diepvriesvoorraden van de hand deden om hun algemene kosten te drukken, waardoor de prijzen nog verder onder druk kwamen te staan. En als klap op de vuurpijl besloten veel van de grotere detailhandelaren, die hun versverkooploketten al minder vaak hadden geopend, deze helemaal te sluiten wegens personeelsgebrek en, naar ik aanneem, de volatiliteit van de aanvoer.

Eerste verkoopprijzen voor een korf van soorten:

Bovenstaande grafiek illustreert de daling van de prijzen bij eerste verkoop van een willekeurige reeks soorten en maten in de afgelopen paar maanden. Deze grafiek is geenszins wetenschappelijk en houdt geen rekening met de hoeveelheden vis die per dag worden aangevoerd, maar geeft wel het soort aanvoer weer van veel kustvaartuigen aan de zuidkust.

De omvang, de snelheid en de ernst van de daling van de vraag en bijgevolg van de prijzen kwam duidelijk als een schok voor vele producenten, verwerkers en handelaren, grotendeels als gevolg van het verlies van de primaire markt voor vis in het VK, de foodservice-sector. Het is een feit dat de thuisconsumptie van verse vis in het VK al jaren daalt om diverse redenen, onder meer veranderingen in de werkmethoden, de beschikbaarheid van gemakkelijk te bereiden voedingsmiddelen met een toepasselijke naam, waaronder visproducten, en een groeiende onwetendheid over wat te doen om een verse vis te bereiden. Het oude adagium dat de Britse consument niets aanraakt wat ogen of een polsslag heeft, geldt vooral voor vis.

MAAR, uit al deze tegenslagen is een bijna van de ene dag op de andere een verandering voortgekomen in de normale processen en de logistiek van de bevoorradingsketen rond de verkoop van vis aan de Britse consument.

De vraag naar de gevestigde thuisbezorgingsdiensten van vis in dozen is explosief gestegen en het aanbod heeft moeite om gelijke tred te houden met de stormloop van bestellingen. Gevestigd in Plymouth, Sole of Discretion, [ https://soleofdiscretion.co.uk/ ] leverancier van ethisch ingekochte vis aan uw deur geleverd door hen of via een aantal van de bekende thuisbezorgingsdiensten heeft veel toegenomen vraag gezien en Pesky Fish in Londen [ https://www.peskyfish.co.uk/ ]wiens baanbrekende aanpak van de toeleveringsketen kopers verbindt met leveringen op dezelfde dag, rechtstreeks van kustvaartuigen, en waarbij honderden nieuwe binnenlandse klanten zich elke dag bij hen aanmelden.

Deze omslag in de binnenlandse vraag naar verse vis van hoge kwaliteit heeft in vele gebieden gelijke tred gehouden met de toename van het aantal klanten in viswinkels in het hele land.

Hoewel deze veranderingen weinig of geen voordeel opleveren voor de producenten van dure schelpdieren van hoge kwaliteit, is of lijkt het voor veel van de boten van de Britse vloot niet alleen een reddingslijn om de boten op zee te houden, maar hopelijk ook het begin van een renaissance van de belangstelling voor het kopen van verse vis door huishoudens die zelden of nooit de moed hebben gehad om vis te kopen die niet reeds met paneermeel is bedekt.

Tegelijkertijd hebben liefdadigheidsinstellingen op zee hun steun aan de visserijsector opgevoerd.

Recente studies in opdracht van de leider op het gebied van maritieme liefdadigheidsinstellingen, Seafarers UK, [ https://www.seafarers.uk/news/seafarers-uk-statement-on-covid-19/  ] hadden reeds de sociale, mentale, economische en fysieke uitdagingen geïdentificeerd waarmee velen in de kustvisserij te kampen hebben en zij hebben, samen met de Fishermen's Mission [ https://www.fishermensmission.org.uk/ ], Fishmongers Company [ https://fishmongers.org.uk/ ], de Advies- en Informatielijn voor Zeevarenden [ http://sailine.org.uk/ ]en vele andere liefdadigheidsinstellingen zijn ingegaan op de toenemende uitdagingen waarmee vissers in deze tijd worden geconfronteerd.

Zoals altijd heeft de Autoriteit voor de Zeevisserij [ https://www.seafish.org/article/coronavirus-updates-for-the-seafood-industry ], coördineert de informatie, het advies en de steun voor vissers in het hele VK en verstrekt informatie aan diverse regeringsdepartementen over de specifieke uitdagingen waarmee de visserijsector in zijn geheel wordt geconfronteerd.

DEFRA heeft een werkgroep voor de visserijsector opgericht om ervoor te zorgen dat zij kan beschikken over actuele informatie over alle aspecten van de visserijsector, en zowel de regering van Westminster als die van Schotland zijn blijkbaar actief aan het nadenken over manieren om hun deelvissers te steunen. [NB: Op het moment van schrijven zijn er sterke geruchten over steun voor deelvissers en zelfstandigen, maar nog niets concreets. We kunnen alleen maar hopen dat de regering haar zin doordrijft, anders blijft er van de kustvisserij na het virus niet veel meer over].

Als onderdeel van de groep hebben wij bij de regering gelobbyd voor een versoepeling met betrekking tot de toegang tot quota voor schelpdiervissers die geen krab en kreeft kunnen verkopen, een versoepeling van de beperking van 30 kg per dag op de rechtstreekse particuliere verkoop door vissers en een soortgelijke aanpak om vissers in staat te stellen vis te verwerken en te verkopen en daarbij veilige en hygiënische praktijken te garanderen.

De belangrijkste behoefte van de vangstsector blijft een billijke regeling voor alle deelvissers en het zelfstandige segment. In het licht van de recente voorschriften om nauw contact te vermijden, zullen veel boten gedwongen worden om aan te meren, aangezien het natuurlijk onmogelijk is om zichzelf aan boord te isoleren of twee meter van elkaar verwijderd te blijven!

Bovendien is een breed scala van zowel plaatselijke als nationale initiatieven in uitvoering of in ontwikkeling om te voldoen aan de toenemende vraag naar aan huis geleverde vis. Deze initiatieven variëren van individuele vissers die op het internet adverteren, tot grotere samenwerkingsverbanden zoals:

https://www.seafoodcornwall.org.uk/fishtoyourdoor/  [met uitstekend advies voor vissers die hun eigen vangst rechtstreeks willen verkopen].

https://docs.google.com/forms/d/1f8A49PKZgJ9gnaRPNN0XRIw71XEsrf7scqI1vb3urco/edit#responses

https://www.call4fish.com/

https://www.bluemarinefoundation.com/2020/03/18/fisherman-face-hard-times-but-the-public-can-help/

en vele andere. En natuurlijk zijn er talrijke visverkopers die niet alleen hun winkels goed bevoorraad houden, maar ook aan huis leveren: http://www.fishmongers.info/find/find.php

Seafish en DEFRA hebben in maart van dit jaar hun campagne "Sea for Yourself" gelanceerd en hoewel men misschien dacht dat dit een ongelukkige timing was, komt het in feite op het juiste moment om de duidelijk toenemende belangstelling voor het kopen en bereiden van verse vis te onderbouwen. https://www.seafish.org/article/sea-for-yourself ]. Bovendien willen de verwerkers meer verpakte verse visproducten aanbieden voor de gekoelde vrieskisten van grote detailhandelaren, met een link naar de Seafish-website voor recepten en kookadviezen.

Net als bijna alle andere onderdelen van de Britse industrie is de visserijsector, in de hele aanbodketen van net tot bord, een puinhoop van epische proporties en de gevolgen van de pandemie zullen in de nabije toekomst enorme economische gevolgen blijven hebben.

Intussen vechten vele vissers door en gaan nog steeds de zee op om vis aan land te brengen voor wat, naar wij kunnen hopen, een snel groeiende binnenlandse markt zal zijn.

♦ ♦ ♦